Hamilelikte annenin yaptığı veya yapmadığı bir şey ya da yediği bir şey bebekte doğum lekesine neden olmuyor..

Bebeğin doğumundan itibaren vücudunda var olan ya da doğduktan bir kaç ay sonra vücudun belli bölgelerinde çıkan cilt lekeleri doğum lekeleri olarak adlandırılıyor. 

Doğum lekelerinin bazı insanlarda vücuttan hiç kaybolmazken, bazılarında ise zamanla hafifliyor ve sonra tamamen geçiyor. Damar kaynaklı doğum lekeleri kırmızı renkte, pigmente bağlı doğum lekeleri ise koyu mor, siyah, kahverengi renginde oluyor.

Doğum lekeleri neden olur?

Yaygın inanışların aksine, hamilelikte annenin yaptığı veya yapmadığı bir şey ya da yediği bir şey bebekte doğum lekesine neden olmuyor. Uzmanlar, kesin olmamakla  birlikte doğum lekelerinin cilt hücrelerinin gelişimi ve yerleşmini kontrol eden faktörlerdeki dengesizlik sonucunda çıktığını söylüyor.

Doğum lekelerinin çeşitleri bulunuyor. Bunlar latte renkli noktalar, Çilek hemanjiyomu, melek öpücüğü, moğol lekesi, benler, şarap lekesi gibi doğum lekeleri oluyor. 

Pigmentsel doğum lekeleri

1. Benler:  çok yaygın olarak görülen benlerin limisi kahverengi, kimisi siyah, kimisi büyük, kimisi tüylü oluyor. Bazıları bebek büyüdükçe büyüme gösterebiliyor. Benlerde kaşıntı ve kanama olduğunda mutlaka hekime danışılması gerekiyor. 

2. Sütlü kahve lekeler:Bebeklerin yüzde 20 ile yüzde 50’sinde sütlü kahve lekeler görülüyor. Açık kahverengi olan bu doğum lekesi güneş ışığına maruz kaldığında daha da koyulaşıyor. Bebek büyüdükçe küçülüyor veya kayboluyor.

3. Moğol lekesi: Yenidoğan bebeklerde genelde kuyruk sokumu, kalça ve sırtta görülen morluklar moğol lekeleri oluyor.  Genellikle bebek 2 yaşına gelene kadar geçer ancak bazen ergenliğe kadar geçmeyebiliyor. Bazı kimselerde bu lekeler ömür boyu kaybolmuyor.

Vasküler doğum lekeleri

1. Şarap lekesi: Doğumdan sonraki günlerde başlıyor. Koyu kırmızı – morumsu renk oluyor ve deriden hafifçe kabarık duruyor. Parmakla basıldığında rengi solabiliyor ancak tekrar eski halini alıyor. Kendiliğinden kaybolmıyor, tedaviye ihtiyaç duyuluyor.  

2. Çilek hemanjiyomu: Bu lekeler genellikle göz kapağında, yüzde, yanakta, boyunda, elde, ağızda, burunda, genital bölgede ve makat etrafında ortaya çıkıyor. En sık rastlanan doğum lekeleri oluyor.  Çilek hemanjiyom ne kadar hızlı büyürse, gerileme olasılığı da o kadar yüksek seyrediyor. 

3. Melek öpücüğü (leylek ısırığı veya somon lekesi): Halk arasında melek öpücüğü ya da leylek ısırığı olarak da bilinen somon lekesi, bebekağladığında ya da ateşi yükseldiğinde ortaya çıkıyor. Doğumdan birkaç ay sonra kaybolan bu lekeler sadece ense kökündeki saçlı deride kalıcı olabiliyor. 

Doğum lekeleri zararlı mıdır?

Bazı doğum lekeleri bebek açısından zararlı olabiliyor. Örneğin; şarap lekesi adındaki doğum lekesi bebeğin göz çevresinde ise görmesini engelleyebiliyor. Yanakta ya da göz çevresinde var olan bu leke bebeğin gelişiminin geriden geldiğini de gösteriyor.

Büyük hemanjiyomlar bulunduğu bölgeye göre yeme-içme, görme, soluma gibi rutin faaliyetleri yavaşlatabiliyor. Ayrıca sırtın alt kısmındaki bazı doğum lekeleri omuriliğe olan kan akışını engel oluyor. 

Doğumla birlikte gelen ve büyük olan bazı benlerin kanseri de işaret etme  olasılığı az da olsa bulunuyor. Görünür yerlerde ve boyut olarak büyük olan doğum lekeleri zamanla çocuğun ya da kişinin ruhsal durumunu olumsuz etkileyebiliyor. Doğum lekelerinin mutlaka doktora gösterilmesi gerekiyor.

Doğum lekeleri nasıl geçer? Doğum lekelerinin tedavisi nasıl yapılır?

Doğum lekelerinin tedavisine lezyonun tipi, davranış şekli ve aciliyetine bakılarak karar veriliyor.Benler, büyüklük ve renk değişimi yönünden ömür boyu takip edilmesi gerekiyor. Çok büyük benlerin cerrahi olarak çıkarılması gerekebiliyor.

Lazer yöntemi ile pek çok doğum lekelerinin tedavisi mümkün oluyor. Lekenin damar kökenli yada melanosit kökenli olmasına göre farklı lazer türleri tercih edilerek tedavide kullanılmıyor.

Hemanjiomlar, kendiliğinden küçülüp kaybolduğu için çoğunlukla tedavi gerektirmiyor. Ancak çok büyükse ve bulunduğu yeryüzünden beslenme, nefes alığ verme gibi işlevlerde problem oluşturuyorsa kortizon grubu ilaçlarla tedavi gerekebiliyor.

Bu tür tedaviler için daha çok 18 yaşını doldurmuş olmak yada bu yaşa yakın dönemler tercih ediliyor. Damarsal lekelerin yüzeyel ve küçük olanları iz bırakmadan tedavi olabilirken, büyük kitlesel lezyonlarda iz kalma riski çoğalıyor. Melanositik pigmente lezyonlarda da lazer tedavisi ile başarı oranları yüksek oluyor.