Lenfödem (Fil Hastalığı) Nedir?

Lenfödem, protein zengini sıvının vücutta birikmesi sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır. Hastalığın ileri evresinde kollarda ve bacaklarda aşırı büyümeyle birlikte görülen deformasyondan dolayı Fil Hastalığı da denilmektedir. Doğuştan olabileceği gibi sonradan da gelişim gösterebilir. Lenfatik sistem, vücudu bakterilerden, aşırı su ve proteinden arındırıcı, vücuttaki sıvı oranını, doku içindeki basıncı dengeler. Lens sistemi bozulduğunda ya da yetersiz kaldığında Lenfödem meydana gelir.

Vücuttaki dolaşım bozukluğu neticesinde özellikle bacaklar ve kollar olmak üzere, bazen de yüz, karın ve boyunda şişmeler oluşur. Genellikle meme kanseri sonrasında görülebilecek bir komplikasyondur.

Lenfödem Belirtileri

- Vücutta ağırlık 

- Vücutta bazı bölgedelerde şişkinlik

- Estetik açıdan deformasyon

- Şişme görülen eklemlerde hareketlerin kısıtlanması

- Cildin gerginleşmesi, sertleşmesi

- Sertleşme olan bölgelerde ağrı hissi

- Cilt tabakasında kalınlaşma

Lenfödem Nedenleri

Meme kanseri, prostat kanseri sorasında görülme riski artmaktadır. Koltuk altından alınan lenf bezi, lenf sistemini etkileyeceği için komplikasyonlar meydana gelmektedir. Vücutta kesik, sıyrık olması, kola alınan darbe, böcek ısırması ve enfeksiyonlar da sebep olabilmektedir. Lenfödem vakalarının çoğunda, hastalık yıllar içerisinde ağır seyirde ilerlemektedir.

Lenfödem Tanısı Nasıl Konur?

Hastalığın bulgularına göre derecelendirme yapılır. Kol ve bacakların birbirleriyle olan çaplarında kıyaslama yapılır. Eğer belirtiler kesin tanı için yeterli değilse, ultrason, tonometri gibi tetkikler istenir. Başlangıç aşamasındaki belirtilerde şikayet yoktur. Hafif aşamada olanlarda bazı zamanlarda kollarda şişme görülür. Orta aşamada olanlarda şişlikler kalıcı olara görülür. En son aşamada ise , hareket kısıtlılığı, cilt kalınlaşması, kolda büyük şişlikler meydana gelir.

Lenfödem Evreleri

Evre 0; Henüz şişlikler yoktur ancak sıvı taşımada yeterli durumdadır. Lenf sisteminde kısmi bozulma vardır.

Evre 1; Sıvı birikiminden dolayı ödem görülür. Şiş bölgeye parmakla bastırıldığında oluşan iz kendiliğinden geri döner. Kol ve bacaklar yukarı doğru kaldırıldığında ödem kaybolur.

Evre 2; Ciltte sertleşme ve kalınlaşma meydana gelir. Cilde parmakla bastırıldığına oluşan çukur kendiliğinden yok olur. Hastalık kronikleşmiştir.

Evre 3; Geri dönüşü olmayan evrededir. Kollar ve bacaklarda aşırı büyüme, sertleşme söz konusudur. Bu evrede hastada enfeksiyon riski yüksektir.

Lenfödem Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Hastalık tedavi edilmediğinde, daha da ilerleyerek ciddi sorunlara yol açar. Yaşam kalitesini düşüren Lenfödem, ileri evrelerde şişliklerin büyümesiyle oluşan çatlaklardan dolayı enfeksiyonal hastalık riskini de beraberinde getirmektedir. Vücut uzuvları ve gövdenin büyümesiyle hareket etme kabiliyeti ortadan kalkar.

Lenfödem Nasıl Tedavi Edilir?

Multidisipliner bir yaklaşımla tedavi sürecinin yürütülmesi gerekir. Gerek olması durumunda Dahiliye, Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif, Dermatoloji, Fizik Tedavi gibi branşlarla ortak tedavi süreci yürütülebilir.

Manuel Lenf Drenajı denilen özel masajla lenfatikler boşaltılarak temizlik yapılır. Hastalığın tedavisinde hastalara özel hazırlanan kompresyon giysileri, kompresyon bandajı kullanılır. Aralıklı basın uygulamasının yapıldığı hastaların durumuna göre düşük seviyede lazer tedavisi de yapılmaktadır. Cilt bakımı, egzersizlerin yanı sıra hastaya yapılması gereken masajlar, cilt temizliği konusunda gerekli eğitim verilir. 

Lenfödem İçin Hangi Bölüme Gidilir?

Lenfödem hastalığında Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon bölümüne gidilir. Gerekli olduğu takdirde diğer branşlara yönlendirme yapılır.