Güneş/Sıcak Çarpması Nedir?

Uzun süre güneşe maruz kalma sonucunda, vücut ısı dengesinin bozulması durumuna denir. Güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde, özellikle rüzgarsız, aşırı sıcak havalarda görülebilecek vakadır. Yaz mevsiminde sıklıkla karşılaşılan bir tablodur. Güneş çarpması her yaş grubunda görülebilir. Vücut ısı dengesinin ayarlanamaması sonucunda, aşırı sıcağa maruz kalan vücutta organlara bile ciddi zararları olabilir.

Güneş Çarpması Belirtileri

- Çarpıntı

- Bulantı, kusma

- Sıcak, kuru ağrılı cilt

- Yüksek Ateş

- Uyku isteği

- Bulanık şuur

- Kas krampı

- Baş dönmesi

Güneş Çarpması Nedenleri

Yazın tatillerde güneş altında geçirilen vakit, güneş ışınlarının dik geldiği öğle saatlerinde çıkmak tercih edilmemelidir. Aşırı alkol tüketimi, fazla gıda tüketimi, kalın giyinmek, sodyum ve klor kaybı gibi durumlar güneş çarpmasını tetikleyici faktörlerdendir. Terleyerek kendisini ısıdan kurtaran vücut, terleyemediği durumlarda güneş çarpmasını getirebilir. 

Güneş Çarpmasında Neler Yapılmalıdır?

Güneş çarpan kişiyi, serin bir ortama alarak rahat nefes alması sağlanır. Kusma riskine karşı yan yatırılması gereken hastanın, başına, göğsüne soğuk su kompresi yapılır. Hastanın ayakları yukarı kaldırılır. Eğer hastada biliç yerinde değilse su içirilmemelidir. Bu tip durumlarda alkol koklatmak, katı yiyecek vermek gibi şeyler yanlıştır. Bilinci yerinde olan hastaya su içirip, duşa sokulabilir. İlkyardım sonrasında hastanede doktor muaeyenesinden geçmesi daha güvenlidir. 

Güneş Çarpmasından Nasıl Korunmalı?

- Günde 2,5 litre su tüketilmeli

- Hafif yemekler yenilmeli

- Ilık duş her gün alınmalı

- Dışarı çıkmadan yarım saat öncesinde güneş koruyu krem sürülmeli

- İnce, pamuklu terleme etkisi yaratmayan giysiler

- Ağır fiziksel hareketler yapılmamalı

- Şapka, güneş gözlüğü gibi güneşten koruyan aksesuarlar unutulmamalı

Güneş Çarpması Teşhisi ve Tedavisi

Güneş çarpması şikayetinde hasta muayene edildikten sonra, sıcaklık değerleri ve kan basıncı ölçülür. Gerektiği takdirde hastadan kan ve idrar testi de istenebilir. Güneş çarpması tedavisinde kan testi sonucuna bağlı olarak sıvı terapi uygulanarak, sıvı-tuz dengesi ve vücut ısı değişimi gözlemlenir.

Güneş Çarpması İçin Hangi Bölüme Gidilir?

Güneş çarpması vakalarında bir bölümden randevu almak yerine, ACİL'e gidilmesi gerekir.