Tıpta ambliyopi olarak adlandırılan göz tembelliği, her iki gözde birden yada gözlerden birindeki görme keskinliğinde  azalma olması olarak karşımıza çıkıyor. Bebeklik döneminde başlıyor ve her yaşta görülebiliyor.

Sıklıkla yaşanan bu hastalıkta gözün bir rahatsızlığı bulunmuyor fakat gözden gelen uyarıları beyin tam olarak algılayamıyor. Genellikle her 100 kişiden 3 kişi de rastlanıyor.

Göz tembelliği körlük yapmasa da derinlik hissini azalttığı için bazı sporları yaparken güçlük çekilebiliyor ve ileride pilotluk, askerlik gibi meslek seçimini etkiliyor. 

Göz tembelliğinin belirtileri nelerdir?

- Gözleri kısma

- Bebeklerde ve küçük çocuklarda bir gözün elle kapatılması

- Gözleri ovalama

- Gözde sulanma

- Göz yada baş ağrısı

- Dalgın olma hali

- Başı omuza eğerek veya çeneyi kaldırarak bakma

- El-göz işlerinde zorlanma (ayakkabı bağlama gibi)

- Okulda tahtayı görmede zorluklar

-  Yakından yapılan işlerin sevilmemesi

Göz tembelliğinin nedenleri nelerdir?

- Şaşılık : Kayan gözde tembellik oluşmaya başlıyor.

- Doğuştan katarakt: Katarakt gibi görüntünün retinaya ve dolayısıyla beyine ulaşmasının önüne geçen durumlarda göz tembelliği ortaya çıkıyor.

- Yüksek derecede yaşanan kırma kusurları: Yüksek derecede yaşanan kırma kusurları nedeniyle gözün diğer göze oranla bulanık görmeye başlıyor ve görsel gelişimini tamamlayamıyor. Bu durum gözde tembelliğin oluşmasına sebebiyet veriyor.

- Saydam olması gereken göz dokularında bulanıklık

- Ailede göz tembelliği olması

- Göz kapağında düşüklük

Göz tembelliği nasıl teşhis edilir?

Gözlerde şaşılık görülse de görünmesi de mutlaka 4 yaşından önce bşr göz doktoruna muayene olmak gerekiyor. Küçük çocuklarda ve bebeklerde sağlam gözün doktor tarafından elle kapatılması durumunda tepkiyi değerlendirmek gibi bir takım yöntemlerle göz tembelliği teşhis edilmeye çalışılıyor.

Gözlerde herhangi bir kayma olup olmadığına bakılıyor. Daha sonra göz bebeği bir damlayla genişletiliyor ve her iki gözün kırma değerleri ölçülüyor. Burada önemli husus özellikle bir gözde, diğerinin çok üzerinde bir kırma kusuru olup olmadığı oluyor. 

Kırma kusuru muayenesi dışında retin ve görme siniri muayenesi de yapılarak tanı konuyor.

Göz tembelliği nasıl tedavi edilir?

Göz tembelliğinin tedavisinde ilk olarak amaç zayıf gözün kullanılarak güçlendirilmesi oluyor. Sağlam göz özel bir bandajla haftalar bazen aylar boyunca kapatılıyor.Kapatma tedavisinde egzersizler de yapılıyor. Doktorun uygun göreceği zamana ve çocuk gelişimini tamamlayıncaya kadar bantlama işlemi devam ediyor.

Kişinin gözlük ihtiyacı var ise çocuğa uygun numara verilerek gözlük tedavi uygulanıyor. Göz içi lensi yöntemiyle de bulanıklık oluşturması sureti ile çocuğun zayıf gözünü kullanması da sağlanabiliyor.

Yetişkin yaş grubundaki göz tembelliği olan hastalarda Nörovizyon tedavisi gibi iyi sonuçlar alınıyor.Bu tedavi şeklinde kişiye tekrarlayan değişik yapıya sahip görüntüler gösteriliyor ve görsel görevler veriliyor. Bilgisayar programı tabanlı ve kişiye özel olan nörovizyon tedavisinin yetişkin dönemde görme keskinliğini artırıyor.Tedavi seansları aynı gün dışında haftada 2 - 3 kez ve 30 - 40 dakika olarak yapılıyor. İki ay boyunca sürüyor.

Göz doktoru göz tembelliğinin nedeni olarak katarakt veya başka bir göz problemi tespit ederse hemen cerrahi müdahale gerekebiliyor. 

Göz tembelliği tedavi edilmezse ne olur? 

Göz tembelliğinde erken teşhis ve tedavi önem taşıyor. Göz tembellikleri tedavi edilmezse göz tembelleşmeye ve yetileri kaybetmeye başlıyor. Tembelleşen gözlerin görüntüsünde bir değişiklik olmuyor ancak kırılma kusurları bulunuyor. Bu yaşanan sorun sebebiyle de gözün beyne yolladığı uyarılar algılanamıyor. Bu sebep ile bu tür gözler ömür boyu böyle kalabiliyor. Tembelleşen gözler cisimleri iyi seçemiyor.

Göz tembelliği ilerler mi?

Göz tembelliğinin ilerlememesi ve her iki gözün birlikte kullanılmasının sağlanması adına özellikle sinir sisteminin henüz esnek olduğu ilk iki sene kritik önem taşıyor. Bu nedenle tedaviye ne kadar erken başlanırsa o kadar netice alınıyor. Hiçbir şikayet olmasa da herkes için en geç 4 yaşına kadar göz doktoru tarafından rutin göz muayenesi yapılması gerekiyor.

Göz tembelliği için hangi doktora gidilir?

Göz tembelliği için göz doktoruna gitmek gerekiyor.