Halk arasında hazımsızlık veya mide küsmesi olarak da bilinen dispepsi, üst karın bölgesinde  hissedilen , tekrar edici ve ısrarcı  şişkinlik,  erken doygunluk,bulantı gibi bulguların tümünü içeren şikayetler oluyor.

Bu hastalığın, midenin içini saran zarda yani mukozada dispepsiyi açıklayacak yapısal bir bozukluktan çok fonksiyonel bir bozukluğa bağlı ortaya çıktığı düşünülüyor ve bu tabloya da "fonksiyonel dispepsi" adı veriliyor.

Fonksiyonel dispepsinin bazı olası sebepleri arasında gıda alerjileri, mide ya da oniki parmak bağırsağı iltihabı, aşırı asit salgılanması, ilaç yan etkileri, psikolojik faktörler ya da Helikobakter pilori gibi enfeksiyon yer alıyor. Dispeptik şikayetler kadınlarda daha sık olmak üzere her yaşta görülebiliyor.

Dispepsi (Hazımsızlık) belirtileri nelerdir?

- Karın ağrısı

- Geğirme

- Bulantı

- Midede yanma

- Kusma

- Ağızda acımsı tat

- Şişkinlik

- Bazen ishal

- Gaz

- İştah kaybı

- Şişkinlik

- Kilo verme

- Terleme

- Erken doygunluk

- Göğüs ağrısının kol ya da boyna vurması

- Dışkıda siyahlık

Dispepsi (Hazımsızlık) neden olur? Dispepsi nedenleri

- Ülser

- Çok hızlı yemek yemek

- Aşırı alkol ve sigara

- Stres

- Hamilelik (özellikle geç dönem)

- Reflü

- Gıda zehirlenmesi

- Tiroid hastalığı

- Mide kanseri

- Aşırı kafein tüketimi

- Gastrit

- Çok fazla gazlı içecek tüketmek

- Safra kesesindeki taşlar

- Baharatlı veya yağlı yiyecekler yemek

- Sinirlilik

- Bazı ilaçlar

- Pankreasın şişmesi (pankreatit)

Dispepsi teşhisi nasıl konur?

Dispepsi şikayetleri olan kişinin daha ciddi bir durumun oluşmaması için mutlaka doktora gitmesi gerekiyor. Çünkü dispepsi geniş bir kavram olup altında çeşitli hastalıklar yatabiliyor. Önce doktor altta yatan başka hastalıkları araştırıyor. 

Bu amaçla birçok kan testi yapabiliyor, görüntüleme tetkikleri isteyebiliyor. Yemek borusunu, mideyi ve bağırsakları daha iyi incelemek için endoskopi yani bu organların ince bir hortuma benzer bir aletle içeriden görüntüleyebiliyor.Dispepsi teşhisi bu tetkikler neticesinde konuyor.

Dispepsi nasıl tedavi edilir?

Dispepside altta yatan organik patoloji tespit edilirse, tedavi saptanan hastalığa yönelik yapılıyor. Dispepsi şikayetleri çoğu kez birkaç saat içinde kendiliğinden düzelebiliyor ve çoğu hasta doktora başvurmuyor. Özellikle 40 yaşın üzerindeki dispepsi yakınmalarının ciddiye alınması gerekiyor.

Yaşam tarzında ve beslenme düzeninde yapılacak olan önlemlerle dispepside düzelme olmadığında, doktor semptomları hafifletmek adına ilaç yazabiliyor.

Dispepsiye sebep olan yemekleri saptamak için bir yemek günlüğü tutulması da çok yararlı oluyor. İnsanlar yazdıklarını sonradan incelerken bir anda yedikleri sırada fark etmedikleri önemli ipuçlarını görebiliyor.

Bazen kalp krizleri de dispepsiye benzeyen belirtilere neden olabiliyor. Bu şikayetler aniden başladıysa ve olağan dışıysa ve ayrıca nefes darlığı, terleme veya çeneye, boyuna, kola yayılan ağrıyla birlikteyse derhal tıbbi yardım istenmesi gerekiyor. Eğer ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri yardımcı olmuyorsa doktor ameliyatı önerebiliyor.

Hazımsızlık yaşayanlar nelere dikkat etmeli?

- Bir oturuşta çok fazla yemek yememek

- Sigarayı bırakmak

- Karnı sıkan kıyafetlerden uzak durmak

- Baharatlı yiyeceklerden uzak durmak

- Yedikten hemen sonra yatmamak veya uzanmamak

- Kafeinli ve gazlı içecekleri tüketmemek

- Daha az yağlı yiyecekler yemek

- Gece geç vakit yemek yememek

- Dolu mideyle egzersiz yapmamak

- İçecekleri yemek sırasında değil, yemekten sonra içmek

- Stres ve kaygıyı kontrol altına almak

- Üç büyük öğün yemek yerine günde beş ya da altı küçük öğün yemek

- Lokmaları iyice çiğnemek

- Alkolü kısıtlamak

- Düzenli uyumak( en az 7 saat)

Dispepsi hastaları ne yememeli?

- Süt ve süt ürünleri

- Yulaf

- Patlıcan

- Portakal

- Muz

- Mısır

- Bulgur

- Baklagiller

- Elma

- Kepek

- Domates

Dispepsi (Hazımsızlık) için hangi bölüme gidilir?

Dispepsi (Hazımsızlık) için Gastroentoloji bölümüne gidilmesi gerekiyor.