Boğmaca Nedir?
Boğmaca hastalığı, Bordetella Pertussis adlı bakterinin neden olduğu, solunumla bulaşabilen bir enfeksiyon hastalığıdır. Her yaş grubunda meydana gelebilen hastalık, bebeklik döneminde ölümcül bir durum yaratabilmektedir. Akciğer sağlığı ile ilgili kronik rahatsızlıklara dönüşebilir.
Boğmaca hastalığı en çok Temmuz ile Ekim aylarında ortaya çıkmaktadır. Dünyada her yıl 50 milyon boğmaca hastasının 300 bini hayatını kaybetmektedir. Çok bulaşıcı bir hastalık olan boğmaca, havadan solunum yoluyla bulaşmaktadır.
Bakteri vücuda girdikten sonra 1-2 hafta içerisinde belirtiler görülmeye başlar. Boğmaca hastalığının kuluçka dönemi ortalama 7-10 gün olarak saptanmıştır. Üç evrede gelişen boğmaca hastalığının kataral evre denilen ilk aşamasında, hafif ateş, titreme ile öksürük görülür. Bu durum yaklaşık 2 hafta sürmektedir. 2-4 hafta arası süren Paroksizmal evrede ise, öksürük şiddetlidir ve geceleri uyku uyutmayacak şekilde nöbetler yaşanır. Boğmacanın iyileşme döneminde ise öksürükler hafifler. İyileşme süreci 1-3 hafta arasındadır.
6 aydan küçük, boğmaca aşısı olmayan çocuklarda görülebilen tehlikeli bir hastalıktır. Aşının etkisini kaybetmesi ile ergenlik döneminde risk yeniden artmaktadır.
Boğmaca aşısı çocuklara ikinci, dördüncü, altıncı ve on sekizinci aylarda yapıldıktan sonra 4-6 yaş arasında tekrar bir boğmaca aşısı uygulanır. Boğmaca aşısı, çocuklara hastalığın bulaşmasını önlemeyebilir ancak hastalığın daha hafif atlatılmasını sağlar. Aşı olmayan kişilerde boğmaca hastalığı, daha ağır yaşanmaktadır.
Boğmaca Nasıl Bulaşır?
Boğmaca hastalığı olan kişinin öksürmesi veya hapşırmasıyla mikrop, havaya zerreciklerle birlikte dağılır. Mikroplu ortamda havadan solunumla birlikte rahatlıkla bulaşabilir. Hastalığın ilk 14 günü bulaşıcılığın en yüksek olduğu dönemdir.
Boğmaca hastalığından kaynaklı olarak zatürre, idrar kaçırma, uyku bozukluğu, kaburga kırığı, fıtık gelişimi ve nörolojik sorunlara neden olabilmektedir. Bu yüzden erken tedavi çok önemlidir.
Boğmaca Hastalığı Belirtileri
Bebeklerde bazen kuru öksürükle birlikte morarma ve kusma görülür. Bazı bebekler öksürük yeirine kesik kesik nefes alarak, solunumda güçlük çebilir. Boğmaca, soğuk algınlığı belirtileriyle başlangıçta ortaya çıkar.
- Kuru öksürük
- Burun akıntısı
- Hapşırık
- Hafif ateşlenme
- Bebeklerde nefes darlığı
- Balgam
Boğmaca Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?
Boğmaca hastalığında, tıbbi öykü ve klinik muayene sonrasında akciğer grafisi, direkt floresan antikor testi (DFA), nükleik asit testleri, kültür testi, serolojik kan testi gibi laboratuvar yöntemleri istenir.
Boğmaca Hastalığı Tedavisi
Hekimin önerdiği şekilde antibiyotik tedavisi düzenli olarak yürütülmelidir. Öksürük şurupları ve ilaçları, boğmayaca fayda etmez. Altı aydan küçük çocukların hastanede tedavi olması gerekmektedir. Oksijen, sıvı desteği ve düzenli beslenmesini takip edebilmek adına önemlidir.
Boğmaca Hastalığı İçin Hangi Bölüme Gidilir?
Boğmaca hastalığı eğer çocuklarda ise Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları bölümüne, yetişkinlerde ise Göğüs Hastalıkları bölümüne gidilir.