İnsomnia hastalığının en temel sebebi psikolojik sorunlar...
İnsomnia halk dilindeki adıyla uyuyamama hastalığı, uykuya dalmada zorluk çekme, geceleri uykuda kalamama olarak ifade ediliyor. İnsomnia hastaları yatağa girdikten sonra gözlerini kapalı tutmak istemiyor ve yatakta sürekli farklı yönlere dönerek uyumaya çalışıyor ancak uyuyamıyor.
Bu tipteki hastalar istediklerinde uyuyamadıkları için kendini sürekli yorgun ,halsiz ve düşük enerjili hissediyor. İnsomnia hastalığının pek çok nedene bağlı olarak gelişiyor.
İnsomnia kısa süreli (akut insomnia) ve uzun süreli (kronik insomnia) olmak üzere iki kategoride inceleniyor. Akut insomnia genellikle stres ,hastalık gibi üzücü olayların sonucunda oluşuyor. Geçici olup erken farkelirse önüne geçilebiliyor.
Kronik insomnia ise 3 ay ya da daha fazla sürede haftada en az 3 kez uyuyamama sorunu yaşanması olarak karşımıza çıkıyor. Madde bağımlılığı, yaşam tarzı değişiklikleri , psikilojik sorunlar bu insomnia türünde etkili oluyor.
İnsomnia belirtileri nelerdir?
- Uykuya dalma süresinin uzun olması
- Sinirlilik hali
- Yorgunluk
- Depresyon hali
- Konstantrasyon güçlüğü
- Gece boyunca sıklıkla uyanma
- Mide ve baş ağrıları
- Sosyalleşme güçlüğü
- İşyerinde veya okulda performanslarda düşüklük
İnsomnia hastalığının sebepleri nelerdir?
- Kaygı, stres, tedirginlik gibi psikolojik nedenler
- Aşırı alkol kullanımı
- Astım, travma, parkinson hastalığı, asit reflüsü, böbrek ve kanser hastalığı gibi bazı rahatsızlıklar
- Reçeteli bazı ilaçların yan etkileri
- Yatılan yatağın rahat olmaması
- Ani sıcak basması gibi menopoz semptomları
- Aşırı kahve tüketimi
- Jet lag, iş vardiyasında değişiklikleri, çevre gürültüsü, ısı veya soğuk gibi etkenler
İnsomnia teşhisi nasıl yapılır?
İnsomnia teşhisi öncelikle hastanın geçmişi ve uyku düzenleri hakkında sorular yöneltiliyor. Uykusuzluğa sebep olabilecek durumları araştırmak adına fizik muayene yapılabiliyor. Aynı şekilde doktorlar psikiyatrik bozukluklar ve ilaç ve alkol kullanımı için tarama yapılıyor.
Hasta kişinin uyku düzenini anlaması için bir uyku günlüğü tutması istenebiliyor.Uyku düzenini kaydeden “polisomnograf” gibi daha sofistike testler de kullanılabiliyor. Buna ek olarak, hareket ve uyku-uyanıklık modellerini ölçmek için bir “aktigraf”denilen küçük, bileğe giyilen bir cihaz da uygulanabiliyor.İnsomnia teşhisi bu şekilde konulmuş oluyor.
İnsomnia nasıl tedavi edilir?
İnsomnia tedavisinde ilk olarak hastalığın altında yatan neden araştırılıyor ve sorun düzeltilmeye çalışılıyor. Psikolojik sorunlardan kaynaklanan insomnia için psikolog ya da pskiyatriler tarafından tedaviler yapılıyor. Bu tedavinin yanında ilaçlı tedavi de uygulanabiliyor.
Reçeteli uyku hapları, kişinin gündüz sersemlemesine ve düşme riskinin artmasına ve alışkanlık yapmasına neden olabiliyor. Bu yüzden doktordan bu ilaçlar ve diğer olası yan etkileri hakkında bilgi almak gerekiyor.
İnsomniadan kurtulmanın yolları nelerdir?
- Düzenli uyku takvimini korumak
- Gece kafein almaktan kaçınmak
- Alkol ve sigaradan uzak durmak
- Yatmadan önce ağır yemekler yememek
- Yatmadan önce aktiviteyi ve stresli durumları bir kenare bırakmak
- Uyunmuyorsa yataktan kalkmak
- Meditasyon, yoga ve derin nefes alma gibi gevşeme tekniklerini kullanmak
- Uykudan önce ılık bir duş almak
- Gün içinde uyuklamamak
- Oda sıcaklığını normal seviyede tutmak
- Yatmadan 1 saat önce tüm elektronik cihazları bırakmak
İnsomnia için hangi doktora gidilir?
İnsomnia için Pskiyatri bölümüne gitmek gerekiyor.