Kemik Erimesi (Osteoporoz) Nedir?
Osteoporoz, halk arasında bilinen adıyla kemik erimesi, kemiğin mineral açısından zayıflamasıyla kemik dokusunda oluşan değişiklikler sonucunda kemik kaybı yaşanmasıdır. Kemiklerde gözenek şeklinde delikler oluşur ve genişlemeye başlar. Sinsi bir hastalık olan osteoporoz, zamanla ağır bir seyirde ilerler. İlerleyen dönemlerinde zayıflayan kemiklerde kırılma yaşanabilmektedir. En çok etkilenen kemikler bilek, kalça ve omurlardır.
Erkeklere oranla kadınlarda daha sık görülen bu hastalık, genellikle 45 yaş üzerinde ortaya çıkmaktadır. Hastalık sebebiyle kalçada meydana gelen kırık nedeniyle sakat kalan, hayatını kaybeden hastalar bulunmaktadır.
Kemik erimesinin önüne geçebilmek için D vitamini çok önemlidir. Doğal olarak güneşten sağlanan D vitamini için, her gün kol, bacaklar ve yüz 15-20 dakika güneş almalıdır. Kas ve kemik kuvveti açısından protein ve kalsiyumun da yeterli alınması gereklidir.
Osteoporoz Risk Grubunda Kimler Vardır?
Hareketsiz yaşam tarzı, sağlık beslenme, kemik travması, sigara kullanımı gibi etkenler riski arttırmaktadır. İlerleyen yaşla birlikte meydana gelen hastalıkta, genetik açıdan yatkınlık da önemli rol oynar. Vitamin-mineral eksikliği olan kişilerde risk grubundadır. Kemiklerin mineral yoğunluğu çok önemlidir.
Osteoporoz Belirtileri Nelerdir?
- Kamburluk
- Duruş bozukluğu
- Göğüste daralma
- Sırt ağrısı
- Kamburluğa bağlı boyun kısalması
- Kemik kırılmaları
Osteoporoz Teşhisi Nasıl Yapılır?
Hastalığın en çok görüldüğü kalça ve omurga bölgelerinde kemik mineral yoğunluğunu ölçmek için DEXA adı verilen test yapılır. Mineral yoğunluğunun düşük olduğu kişilerde, kemik zayıflığından dolayı kırık riski yüksektir. Osteoporoz, rutin check-up işlemleri içerisinde ölçüm yapıldığından dolayı fark edilebilir.
Osteoporoz Tedavisi
Hastalığın tedavisinde öncelikli hedef, kırık oluşumunun önüne geçmektir. Kemikte harabiyeti azaltacak medikal tedaviye başlanır. İlaç kullanımı ile birlikte mutlaka D vitamini takviyesi de uygulanmaktadır. Tedaviye ek olarak, önerilen günlük egzersizler yapılmalı ve beslenme şeklinde dikkat edilmesi gereken noktalara uyulmalıdır.
Osteoporoz Hastalığını Önlemenin Yolları
- Kalsiyum açısından zengin besinler tüketilmeli.
- Her gün yaklaşık 20 dakika, doğal D vitamini kaynağı olan güneş ışınlarından faydalanılmalıdır.
- Sigara ve alkolden uzak durulmalı.
- Aşırı kafein ve tuz tüketiminden kaçınılmalı.
- Günlük egzersiz, dans, yürüyüş gibi hareket sağlayan alışkanlıklar edinilmeli.
- Kalsiyum emilimini olumsuz etkilemesi açısından posalı besinler fazla tüketilmemeli.
- Kemik mineral yoğunluğu ölçümü rutin olarak yaptırılmalı.
Osteoporozu Önlemek İçin Neler Yenilmeli?
- Günlük yeterli kalsiyumu almak için süt, yoğurt, peynir gibi gıdalar tüketilmeli.
- Yeşil yapraklı taze sebzeler yenilmeli.
- Oksalat ve fitat açısından zengin sebze ve tahılları, kalsiyumlu besinlerle birlikte yememek gerekir. Çünkü kalsiyum emilimini azaltır.
- Hamsi, sardalya, somon gibi kalsiyum zengini balıklar yenilmelidir.
- Kuruyemişler arasında kalsiyumu en yüksek bademdir.
Kemik Mineral Yoğunluk Ölçümü'nü Kimler Yaptırmalı?
- Menopoza giren ve kırığı olan kadınlar
- 60 yaş üstündeki kadınlar
- Uzun süre kortizon kullananlar
- Kadınlık hormonu yetersiz olanlar
- Osteoporoz tedavisine başlayacak olanlar
- Omur şeklinde bozukluk olanlar
Osteoporoz İçin Hangi Bölüme Gidilir?
Hastalığın şikayetleri görüldüğünde Fizik Tedavi bölümüne gidilmelidir.