Dizlerinizde ağrı hissediyorsanız, sizde de menisküs yırtığı olabilir..
Diz eklemini oluşturan kemiklerin arasında yer alan küçük hilal veya C şeklinde kıkırdak parçalarına menisküs adı veriliyor.
Menisküslerin şok emici, yük azaltıcı etkisi bulunuyor. Dize binen yükün yüzde 50’si menisküslere iletiliyor ve dizin bükülmesi esnasında artıyor.
İç menisküs, dış menisküs ve diskoid menisküs bulunuyor.
-İç Menisküs: Diz ekleminde bulunan 2 adet menisküsten eklemin iç tarafında bulunanına iç menisküs deniyor.
-Dış Menisküs: Diz ekleminin dış eklem aralığında bulunan menisküse dış menisküs deniyor.
-Diskoid Menisküs: Yarım ay şeklinde olması gereken menisküslerin doğuştan daire şeklinde olmasına diskoid menisküs adı veriliyor. Diskoid menisküs normal menisküse göre daha kolay yırtılma potansiyeline sahip oluyor. Eğer diskoid menisküs yırtılır ise ameliyat ile yarım ay şekli veriliyor. Sağlam diskoid menisküs genellikle şikayete yol açmıyor bu nedenle tedaviye gerek duyulmuyor.
Menisküs yırtığı nedir?
Gençlerde ve ileri yaştaki bireylerde menisküs yırtıklarının oluş şekli farklı oluyor. Gençlerde, menisküsün yırtılması için çok ciddi bir travma gerekiyor. Bu genellikle sabit ayak üzerinde dönme hareketi sırasında oluşuyor. Futbol, basketbol, kayak gibi sporlarda oluşan yırtıklar buna örnek verilebiliyor.
Yıllar geçtikçe menisküsler sağlamlık ve esnekliklerini kaybederek “dejenere” oluyor. Dejenere menisküslerin çok daha kolay yırtılabiliyor. İleri yaştaki bireylerde basit bir çömelme veya halıya takılma ile menisküs yırtıkları oluşabiliyor.
Dış menisküs, iç menisküse göre daha hareketli olduğu için, bu nedenle iç menisküs yırtıkları daha sık görülüyor. Nadir de olsa, menisküslerde doğuştan şekil bozuklukları olabiliyor. Bu tip menisküsler yırtılmaya daha müsait olup ve çocuk yaşlarda bile belirti verebiliyor.
Menisküs kisti neden olur?
Menisküs kisti, menisküs komşuluğunda kapsülün fıtıklaşması ve eklem sıvısının içine dolması sonucu meydana geliyor. Menisküs yırtıklarına sıklıkla eşlik ediyor ve en sık dış menisküs yırtıklarında görülüyor. Belli büyüklüğe ulaşmadan klinik bulgu vermiyor veya şikayete yol açmıyor.
Klinik olarak diz çevresinde ele gelen yumuşak bir kitle hissedilebiliyor.
Teşhisi klinik bulgular ve MR ile konuyor. MR da menisküs yırtığı ile birlikte kistin büyüklüğü, yerleşimi ve eklem içine uzanıp uzanmadığı değerlendiriliyor.
Menisküs yırtıklarının belirtileri nelerdir?
-Ağrı
-Yürürken eklemlerde hareketin zorlanma hissi,
-Dizde boşalma hissi, bacakları ara ara hissetmeme,
-Hareketlerin eskiye oranla kısıtlanması yani tam dik ve tam bükme durumlarının gerçekleştirilememesi.
Menisküs yırtıkları nasıl teşhis edilir?
Öncelikli olarak doktor tarafından hastalık dinleniyor. Hastalığın başlangıcı, bulguların özellikleri, şiddeti yayılımı, zamanla ilişkisi, hastanın şikayetini artıran ve azaltan faktörler hakkında bilgi ediliniyor.
Sonrasında doktor ayrıntılı fizik muayenesi yapıyor. Fizik muayenenin ayırt edici bulguları diz ekleminin iç ve dış kısmında hassasiyet bulunuyor. Çoğunlukla hastanın şikayetinin dinlenmesi ve fizik muayene ile menisküs yırtığı tanısı koyuluyor. MR, menisküs yırtığı tanısını doğrulamada ilk tercih edilecek olan görüntüleme yöntemi oluyor.
Menisküs yırtığı tedavisi nasıl olur?
Menisküs yırtığı tedavisini şekillendirmek için hastanın dizi, MR ile görüntüleniyor. Çünkü MR, menisküs yırtığının yerini gösteriyor, tedavi de buna göre şekillenyor.
Ekleme en yakın yerde, dokunun kan ile beslenmesi olmadığı için yırtığın zamanla büyümesi ve eklemde hasara yol açabiliyor. Böyle bir durumda, ameliyatla menisküsün az bir bölümü, yarısından fazlası ya da tamamı çıkarılıyor. Evre 1 ve Evre 2 olarak tanı alan ve menisküs dokusu içinde kalan, eklemin yüzeyine açılmayan yırtıklarda, tedavi için hareket kısıtlaması veriliyor.
Spor gibi fiziksel aktivitelerin sınırlandırılması yoluna gidiliyor. O bölgedeki ağrı ve yanmaya karşı da ilaçla tedavi ve rehabilitasyon uygulanıyor. MR görüntüsünde eklem yüzeyine açılan yırtıklar ise Evre 3 olarak ifade ediliyor. Bu tür yırtıklar dikiliyor ya da çıkarılıyor. Burada yine hastanın yaşı önemli oluyor. Hasta profesyonel olarak spor yapıyorsa bu yırtıklar dikilerek, yaşlı bir kişide ise menisküsün gerektiği kadarının çıkarılması ile tedavi ediliyor.
Menisküs ameliyatı sonrası neler yapmak gerekir?
Ameliyat sonrası fizik tedavi ve egzersizleri çok düzenli şekilde uygulamak gerekiyor.
Menisküs yırtıkları için hangi bölüme gidilir?
Menisküs yırtıkları için kişinin bir ortopedi uzmanına görünmesi gerekiyor. Ortopedi uzmanı muayene ettiği hastalarını gerektiği durumda farklı bölümlere sevk edebiliyor.