Vücutta aktif halindeki bir çok madde bakteriler, mantarlar, fazla şeker ve protein gibi atık olarak dışarıya çıkıyor. Bu atık oluşumuna idrar adı veriliyor. İdrar, böbreklerden ürinasyon işlemi ile salgılanan ve üretra aracılığı ile boşaltılan genellikle steril durumda, vücudun atıl durumda olan yan ürünü olan bir sıvı oluyor.
İdrarı oluşturan böbreğin kandan süzdüğü fazla su suda çözünebilen maddeler, idrar yoluyla dışarı atılıyor. Böbrekler sürekli kanın filtre edilmesini sağlıyor. 10 cm boyuna varan ölçülerdeki böbrekler, boşaltım sisteminin bir bölümünü meydana getiriyor. Bu organlar, başta üre olmak üzere atıkları kandan süzüyor ve onları suyla birlikte idrar olarak boşaltıyor.
Böbrekten sonra depolandığı yere idrar kesesi, sidik torbası veya mesane deniyor. İdrar kesedi, idrar çıkarmadan önce, depolayan organ oluyor. İdrar, idrar kesesine üreterlerce getiriliyor, üretra aracılığıyla atılıyor.
İdrar kesesinde 600 ml. kadar idrar birikebiliyor. Kese içindeki idrar miktarı 150 ml.’ye eriştiğinde idrara çıkma hissi uyanıyor. İdrar vücutta terk edilene kadar burada bekletiliyır. Torba şeklinde kastan oluşmuş idrar kesesinde genişleme özelliği bulunuyor.
Peki İdrar renkleri neyi gösterir? İdrar renkleri ve anlamları nelerdir? diyorsanız işte yanıtı...
Çok açık sarı idrar
Çok açık renk idrar, aşırı sıvı tüketimini gösteriyor. Ancak hepatit veya karaciğer sirozu gibi herhangi bir karaciğer hastalığında, diabetes insipidus veya diabetes mellitus’da da açık renk idrar sebebi olabiliyor. Bunun yanı sıra çok açık renk idrar gebelik sırasında da gözlenebiliyor.
Sarı yada parlak sarı idrar
Gün içinde alınan vitamin takviyeleri alımı, özellikle suda çözünebilen riboflavin veya B2 vitamini içinde bulunanlar idrar rengini parlak sarıya döndürüyor. Kendi doğal rengi de sarı olan riboflavinin aşırı alınması idrar rengini değiştiriyor. Vitaminler ne kadar sağlıklı olsa da aşırı vitamin alımı hipervitaminozis riski taşıyor.
Koyu sarı veya altın rengi idrar
Çok koyu ve yoğun idrar yapmak vücudun oldukça susuz kaldığını söylüyor. Çok fazla B vitamini takviyesi alınınca da bu renkte idrar görülebiliyor.
Koyu kahve yada çay rengi idrar
Koyu kahverengi idrar alınan besinlerden kaynaklanabiliyor. Baklagillerin aşırı tüketimi, sıtma ilaçları, bazı antibiyotikler, sinameki gibi müshiller ve kas gevşetici ilaçların kullanımı gibi durumlarda görülüyor.
Kırmızı yada pembe renkli idrar
Kırmızı ya da pembe idrar görünce panik yaşanabiliyor. Oysa, yoğun patlıcan, böğürtlen veya pancar yenildiğinde görülebilen idrar rengi oluyor. Antibiyotik kullanımı sonucunda da bu renk idrar gözleniyor.
İdrarda kan olması durumu da bunu doğurabiliyor. Prostat, idrar yolu enfeksiyonları, tümörler, böbreklerde taş oluşumu bu renk idrar çıkarmaya sebebiyet veriyor. Hemen bir hekime başvurmak gerekiyor.
Turuncu renkli idrar
Genelde susuzluk, idrarın aşırı konsantre edilmesine sebep olup turuncu gözükmesini sağlayabiliyor. Bu durumun suçlusu rifampin, doksorubisin, warfarin, kemoterapide kullanılan ilaçlar ve laksatifler gibi bazı ilaçların tüketimi de olabiliyor. B kompleks vitaminler ve havuç suyu da turuncu renkli idrarı tetikliyor.
Köpüklü idrar
Böbrekler yoluyla protein kaçağının belirtisi oluyor. Genellikle tek başına fark ediliyor. Devamlı ve artarak sürmesi ciddi böbrek hastalığını işaret ediyor.
Mavi renkli idrar
Mavi gıda boyası içeren gıdaların tüketildiğini veya oldukça seyrek görülen bir genetik hastalığı düşündürüyor.
Koyu mor idrar
Porfiri sinir sistemi ve/veya cildi etkileyen nadir bir tıbbi durum oluyor. Porfirinler denilen vücut kimyasallarının salgılandığı genetik bir hastalıktır.
Kanlı idrar
Kanlı idrar her zaman anormal bir durum olup aciliyetle ilgilenilmesi gereken bir soruna işaret ediyor. Sıklıkla üriner sistemin herhangi bir bölgesindeki taş ve enfeksiyonlarda rastlanıyor. Bu hastalıklarda idrar kanamasına azalıp çoğalan şiddetli ağrı veya idrar yaparken yanma eşlik ediyor. İdrarda gözle görülür ve tekrarlayan kan görülmesi ağrısız ise tümör akla gelebiliyor. Böbrek, mesane, prostat tümörleri ağrısız kanama yapıyor.
Bordo renkli idrar
Nefrit denilen böbrek iltihabının veya vaskülit adı verilen ciddi ilerleyici böbrek hastalığının işareti olabiliyor.